Anatomia kontroli: jak jedenaście cyfr definiuje tożsamość
Twój numer PESEL to nie przypadkowy ciąg liczb – to precyzyjnie skonstruowany kod, który zawiera więcej informacji o tobie niż przypuszczasz. Każda z 11 cyfr ma swoje znaczenie: pierwsze sześć to data urodzenia, kolejne trzy to numer porządkowy, dziesiąta cyfra określa płeć, a ostatnia to cyfra kontrolna.
Weźmy przykład: numer 85030278935. Pierwsze dwie cyfry (85) oznaczają rok – w tym przypadku 1985. Następne (03) to miesiąc – marzec. Kolejne (02) – drugi dzień miesiąca. Cyfry porządkowe (789) zapewniają unikalność numeru, a dziesiąta cyfra (3) – nieparzysta – oznacza mężczyznę. Gdyby była parzysta, wskazywałaby na kobietę.
Ostatnia cyfra to matematyczna pieczęć – suma kontrolna, która dowodzi, że nie jesteś błędem w systemie. Algorytm mnoży każdą cyfrę przez odpowiednie wagi (1,3,7,9,1,3,7,9,1,3), sumuje wyniki, a reszta z dzielenia przez 10 to właśnie ta ostatnia cyfra.
