NRC (€)
In zijn nieuwe boek tracht de Vlaamse hoogleraar Koert Debeuf zin en onzin over het Midden-Oosten van elkaar te scheiden. „Wie kan er verbaasd zijn dat de Palestijnen kwaad zijn?”
De drie grootste misvattingen over het Midden-Oosten? Koert Debeuf denkt even na. „Dat het belangrijkste onderscheid dat tussen soennieten en sjiieten is. Dat het jihadisme eeuwenoud en ingebakken in de islam is. En dat Hamas zomaar, of uit puur antisemitisme, Israël aanviel.”
(Tekst loopt door onder de foto.)

Koert Debeuf
Debeuf, Midden-Oostenkenner en gasthoogleraar politieke wetenschappen aan de Vrije Universiteit Brussel, publiceerde onlangs het boek _Wat je moet weten om het Midden-Oosten te begrijpen_. Om met de laatste van drie misvattingen te beginnen: Debeuf heeft zich „zeer verbaasd” over politici die niets van de context van 7 oktober wilden weten, zegt hij in zijn loft met torenhoog plafond in hartje Brussel. „Israël-Palestina is zelfs nog een gemakkelijk geval.”
„Veel andere landen in het Midden-Oosten hebben een veel complexere geschiedenis. Bij Israël-Palestina ligt de context zeer voor de hand. Er is oorlog geweest in 1947-1948. Daarbij werden Palestijnen verdreven die in vluchtelingenkampen belandden in drie omringende landen en in Palestina zelf.
„Sinds 1967 bezet Israël Gaza en de Westelijke Jordaanoever. In dat tweede gebied moeten Palestijnen voor alles een checkpoint passeren. Als je in Palestina rondloopt of rondrijdt, dan word je al kwaad. Omdat je wordt onderworpen aan controles door 18-jarige Israëlische soldaten die van niets weten, die je tegenhouden, die niet weten wie je bent, die zich daar niet voor interesseren, die je je laten uitkleden op straat, enzovoort. Wie is er dan nog verbaasd dat de Palestijnen kwaad zijn? Natuurlijk is die boosheid daar. Het is geen houdbare situatie.” (...)
Vanuit pro-Israëlische hoek hoor je wel eens: als je de aanval van Hamas vanuit een sociologische context probeert te verklaren, dan praat je de terreur goed. Wat vindt u daarvan?
„Als we vrede willen, moeten we de psychologische context begrijpen waarin zaken gebeuren. Juist door de weigering om te begrijpen waar de Palestijnse onvrede vandaan komt, gaan er alleen maar meer aanslagen komen. Op de Westelijke Jordaanoever blijven de Israëliërs nederzettingen uitbreiden, geweld plegen en huizen stelen. Onlangs verjoegen ze nog veertigduizend man uit een vluchtelingenkamp. De reactie die daarop zal komen is voorspelbaar, die zal steeds harder en extremer worden.” (...)
In de ogen van sommige politici is er een veel bruikbaarder verklaring voor Hamas: dat zijn pure antisemieten die de Joden weg willen hebben. Hebben zij een punt?
„Dat is het meest storende aan heel het discours. De afgelopen tweeduizend jaar waren de Joden veel veiliger in islamitische landen dan in Europese landen. Sinds de diaspora leefden Joden in elk land in het Midden-Oosten in veiligheid, net als christenen, zoroasters, druzen en alawieten. De grote Jodenvervolgingen vonden voornamelijk in Europa plaats.” (...)
„Wat ik de voorbije jaren ben gaan inzien, is dat het jihadisme een modern verschijnsel is. Het groeide sinds de jaren vijftig vanuit de Moslimbroederschap, waar ook Hamas uit voortkomt.” (...)
„Dat het verzet tegen de secularisering vervolgens ook gewelddadig werd, in de vorm van een jihad, was een reactie op de dictaturen die overal in het Midden-Oosten tot stand waren gekomen. Die dictaturen onderdrukten de islamisten. Maar de jihad was ook iets antikoloniaals, een tegenreactie tegen het Westen.” (...)
„De echte breuklijn is die tussen de revolutionaire landen en bewegingen en de landen die stabiliteit nastreven. Waarbij de revolutionaire lijn, aangehangen door onder meer Iran, Turkije, Hezbollah en Hamas, ook een islamistische lijn is, de lijn die ingaat tegen alles wat door het Westen tot stand is gebracht, dus ook de koloniale grenzen. En tegen de connectie tussen de VS en Saoedi-Arabië, en natuurlijk tegen Israël.” (...)
„De stabiliteitsalliantie bestaat uit landen als Saoedi-Arabië, Egypte, Jordanië en de Verenigde Arabische Emiraten. Ze zijn gebouwd op het leger of een koningshuis, en ze willen alles bij hetzelfde houden. Kleine vooruitgang is mogelijk: evolutie, maar geen revolutie.”
Hele artikel
Tags: #nederlands #boeken #midden-oosten #israel #gaza #palestina #palestijnen #hamas #bezette gebieden #iran #kolonialisme #turkije #hezbollah #saoedi-arabie #egypte #jordanie #vea #verenigde arabische emiraten
Bert Ernste
in reply to Bert Ernste • •Wel zichtbaar op Diaspora*